Material para el compostaje junto el huerto de un centro educativo en Alicante en el programa Crea Compost de Vermican

Eskoletan konpostajea egitea talde-lanaren balioak eta ingurumenarekiko errespetua lantzeko modu bat da, besteak beste. Halaber, aitzakia ezin hobea da materia organikoaren ziklo naturala modu praktikoan ikasteko eta beste eskola kurrikulumaren alderdi hezigarriak aplikatzeko, hala nola matematikak eta hizkuntza.
Gainera, nerabeak eta gazteak dira beren etxean gizalegezko praktika egokien preskriptore nagusiak, eta horrek lagundu dezake familia hondakinen birziklapenari buruz kontzientziatzen ere.

 20/21 eta 21/22 ikasturteetan, Vermican lankidetzan ari da Crea Partzuergoaren “Crea Conpost” programarekin eta Alacanteko hiru eskualdetako (Valentziako Erkidegoa) ikastetxe guztietan ematen ari da.
Konpostajea 70 ikastetxe ingurutan ezarri nahi duen programa da, komunitate osoa inplikatuz eta ikasgeletangaiaren inguruan lan egiteko aitzakia delarik.

Proiektu horretarako, konpostajean espezializatutako tokiko teknikariak kontratatu ditu Vermicanek. Teknikari horiek lurraldea ezagutzen dute, eta, gainera, enpresak lan egiten duen eremuan lanpostuak sortzen laguntzeko modu bat ere bada.

CreaCompost, konpostajea eskoletan

Hondakinen Partzuergoak Alacanteko (Valentzia) hiru eskualdetako 14 udal biltzen ditu. Crea Conpost programa bultzatu du, maila eta espezializazio guztietako ikastetxe guztiak eguneroko konpostajera bultzatzeko asmoz.

Ikastetxe osoaren inplikazioa

Konpostatze prozesuak arrakasta izan dezan eta bere dinamizazio eta prestakuntzaren ahalmen guztia aprobetxatzeko, beharrezkoa da ikastetxeetako komunitate osoaren inplikazioa.

Horregatik, konpostajeari buruzko prestakuntza ikasleei ez ezik, irakasleei, konpostagailua mantentzeaz arduratzen diren pertsonei eta sukaldeko eta jantokiko langileei ere ematen zaie.
Horrela, ikasleek materia organikoa eraldatzeko prozesua ikasten dute, eta konpostagailua mantentzeaz arduratzen direnek, prozesua kontrolatu eta inplikatutako gainerako pertsonei laguntzeko erremintak eskuratzen dituzte.
PROFESORADO DE CENTRO EDUCATIVO EN EL PROGRAMA CREA COMPOST DE SENSIBILIZACION SOBRE EL COMPOSTAJE DE VERMICANPrestakuntza, irakasleen klaustro osorako egiten da, proiektuarekiko inplikazio-maila edozein dela ere, ikastetxeetako hezkuntza-komunitate osoaren konplizitatea bilatzen baita.
Sukaldeko eta jantokiko langileei hondakinak nola bereizi azalduko zaie, eskolan konposta egiteko egokiak diren hondakinak bakarrik biltzeko.
Konposta guneko enkargatuak ikastetxeko erreferentziako pertsonak dira, eta prestakuntza zehatzagoa eta osoagoa jasotzen dute. Hauek, inplikatutako pertsona guztiak koordinatzeaz ere arduratzen dira, baita parte hartze zein erabiltzaile guztien berri izateaz ere, esperientziaren arrakasta bermatzeko.

Konposta mota guztietako ikastetxeetan

Ez dio axola hezkuntza-espezializazioaren maila edota mota. Edozein eskola, institutu edo zentro berezik aurkitu dezake konpostajean ikastetxeko komunitate osorako proiektu komun baten aitzakia.

Konpostajeari buruzko material didaktikoa

Prestakuntzak presentziazkoak edo telematikoak dira, eta irakasleentzako eta ikasleentzako material batekin osatzen dira. Bi publikoek azalpen-liburuxka bat, unitate didaktiko bat eta konpostajerako eskuliburu bat dituzt eta ikasleen prestakuntza-etapa bakoitzerako sarrera-bideoak ere argitaratu dira.

 Unitate didaktikoetan, konpostajea zer den, haren prozesua eta zergatik den garrantzitsua azaltzen da, baina, horrez gain, ideiak ematen dira ikasgelan jarduerak egiteko eta konpostajearen prozesuan eta erabileran sakontzeko.

Tailerretan eta material didaktikoetan ingurumenarekin lotutako beste gai batzuk lantzen dira, besteak beste, mugikortasun jasangarria, gaikako bilketa, hondakinen prebentzioa eta elikagaien xahutzea.
Material grafiko guztiak gaztelaniaz eta valentzieraz argitaratu dira. Hain zuzen, Vermicanek beti egokitzen ditu edukiak lan-eremuko hizkuntzetara, hau da, galegora, euskara, valentziera, katalana…

Konposta egiteko materiala

Prestakuntzako bisitetan materiala entregatu eta muntatzen da konposta egin ahal izateko: konpost-ontzia, materia organikoa biltzeko ontziak, aireztagailua, termometroa, pisatzeko baskula…

Web bat proiektuaren erdigune gisara

CreaConpost-ek, ikastetxeetan edo Vermicanek parte hartu duen konpostajea sustatzeko beste proiektu batzuetan bezala, webgune bat du, eta han dago programari buruzko informazio guztia, izen-emate berriak sustatzeko eta horiek on line formulario baten bidez formalizatu ahal izateko. Programari eta haren parte-hartzeari buruzko ohiko galderak ere badaude.

Konposta egiten duten ikastetxeei laguntzea

Crea Conpostaren web guneko intranetaren bidez, parte-hartzaileek beren zalantzak azaldu eta programaren gorabeheren eta bilakaeraren berri eman dezakete. Hala, zuzeneko arreta jarraitua jasotzen dute, eta programa uzten duten kasuak ahalik eta gehien murrizten dira.

Sustatzaile nagusiak programaren jarraipena egitea

Sistema horri esker, programaren koordinatzaile nagusiek, kasu honetan, Vermicango talde teknikoak, Hondakinen Partzuergoaren zuzendaritzapean, programaren eguneroko jarraipena egin ahal izango dute, programan sartu diren erabiltzaile berriak, sor daitezkeen gorabeherak eta zalantzak ezagutuz, eta, momentu oro, hauek konpondu diren jakin ahal izango dute.

Konpostaje-kanpainak eskoletan, gizalegezko ohitura onak indartzeko

Haurrak eta gazteak beren etxean gizalegezko ohitura onak agintzen dituztenen jarraitzaileak izan ohi dira. Beraz, hondakin organikoen kudeaketaz arduratzen den erakunde batentzat, eskoletan konpostajea sustatzea bide bat izan daiteke herritar guztiei etxean edo komunitatean konposta egiteko kanpainak indartzeko.

Izan ere, gaur egun, Crea Partzuergoa konpostaje komunitarioko hamaika gune ezartzeko prozesuan dago bere udalerrietan, eta Vermican-ek prestakuntza eta sentsibilizazioa emango dizkie udalerri bakoitzeko konpost-maisuei.
Alacanteko ikastetxeetan konpostajeari buruz sentsibilizatzeko eta hura ezartzeko proiektua ez da Vermicanek egiten duen lehena. Hain zuzen, konpostajea hezkuntza-iturri eta ingurumen-sentsibilizaziorako iturri izan da:

  • Nafarroa: Jurramendiko mankomunitatea, Bortzirietako Mankomunitatea.
  • Kantabria: MARE, SA
  • Madrideko erkidegoa: Camarma de Esteruelaseko Udala
  • Galizia: Galiziako Xunta
  • Euskadi: Lasarte-Oriako Udala, Arratiako mankomunitatea
  • Kataluina: Sant Vicenç dels Hortseko Udala
    Besteak beste